Ocak 2022 tarihinde dünyada ilk kez bir domuzdan insana kalp nakli yapılmıştı.
ABD'de ölmek üzere olan 57 yaşındaki kalp hastası David Bennett domuz kalbi sayesinde hayata tutundu. Ancak 8 Mart'ta hayatını kaybetmişti.
Bennett organ reddi değil kalp yetmezliğinden yaşamını yitirmişti.
Yani domuz kalbi işe yarıyordu ama insana daha uyumlusunu yaratmak gerekiyordu.
İşte güzel haber Japonya'dan geldi.
Japon girişimi PorMedTec'in ABD'li biyoteknoloji firması eGenesis ile birlikte geliştirdiği projede yoğun bir genetik mühendislik çalışması ortaya konuldu.
Ve genetiği düzenlenmiş domuz hücreleri, bazı hücre klonlama teknikleri kullanılarak genetik açıdan modifiye edilmiş domuz embriyoları oluşturuldu.
Daha sonra da bu embriyolar, anne domuzun rahmine yerleştirildi ve üç domuz yavrusu dünyaya geldi.
Şimdi bu üç domuzdan çok daha uygun organlar alınıp sağlık sorunu yaşayan insanlara nakledilecek.
Eğer bu organlar büyük uyum içerisinde çalışırsa gelecekte çalışmayan, zarar görmüş organları otomobil yedek parçası gibi değiştirebileceğimiz yeni bir döneme girebiliriz.
Bu da ortalama yaşam süresini artırır.
Bu gelişmeden sonra sosyal medyada "Domuz kalbinin insana nakli helal mi haram mı?" sorusu yine gündeme geldi.
2022'de Bennett vakasında olduğu gibi bu soruya yine Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı'nın sitesindeki şu açıklama yanıt olabilir:
"Hayati öneme sahip bir tedavinin helal olan nesnelerle yapılabilme imkanı bulunmadığı hallerde (zaruret gereği), tedavide haram olan nesnelerden de yararlanılabilir.
Bu itibarla, kalp kapakçığının değişmesi zorunlu olan bir hastanın tedavisinde, helal yollarla bir alternatif bulunmaması ya da bulunan diğer çözümlerin verimli ve sağlıklı olmaması halinde, domuzdan elde edilen kalp kapakçığının kullanılması da caiz olur." Özetle dinen domuz organlarının insanlara naklinde bir sorun yok.
Türkiye organ naklinde Japonya'dan bile çok ileride.
Japonya'da yılda ortalama 400 organ nakli gerçekleşiyor. Türkiye'de ise 2002-2023 yılları arasında 74 bin 704 organ nakli gerçekleştirildi.
Eğer ülkemizde genetik açıdan modifiye edilmiş domuzlar yetiştirebilirsek organ naklinde lider ülkelerden biri olabiliriz.
***
İŞTE İDEALİST ÖĞRETMEN
Kayseri'de Osman Zeki Yücesan İlkokulu'nda öğretmenlik yapan Şule Yüksel, 14 Şubat Sevgililer Günü'nde de Barış Manço'nun Kara Sevda isimli şarkısıyla öğrencilerine fiziksel aktivite yaptırdı.
Ve çocukların Şule öğretmenle dans ederken çekilen görüntüleri sosyal medyada ilgi gördü.
Meğer Şule öğretmen her sabah derse girmeden önce öğrencilerine müzik eşliğinde dans ve fiziksel aktivite yaptırıyormuş.
Böylece çocuklar derslerine daha motive oluyor ve okulla olan sevgileri artıyordur diye tahmin ediyorum.
İşini severek yapan Şule öğretmen kim bilir kaç çocuğun hayatına dokunuyor.
İşte idealizm böyle bir şey.
Öğretmenler küstürülmezse, mesleklerini şevkle yaparlarsa çok daha başarılı nesiller yetişir.
Şule öğretmeni kutluyorum.
***
AKDENİZ DİYETİNE RAKİP Mİ ÇIKTI?
Sağlıklı ve uzun yaşam denince akla ilk Akdeniz diyeti gelir.
Santiago de Compostela Üniversitesi'nden bilim insanları ise Atlantik diyetinin, Akdeniz diyetine rakip olabileceğini ortaya çıkardı.
İspanya'nın A Estrada komününde yaşayan 231 ailenin beslenme alışkanlıklarını bir yıl boyunca inceledi.
Bilim insanları, Atlantik diyetinin yüksek tansiyon, yüksek trigliserit seviyeleri veya yüksek açlık şekeri düzeylerinde önemli etki yaratmadığını fakat bel çevresi ölçümlerini iyileştirdiğini ve HDL (iyi kolesterol) seviyesini düzelttiğini açıkladı.
Atlantik diyeti, bol miktarda deniz ürününün yanı sıra sebze, meyve, tam tahıllı yiyecekler, zeytinyağı, süt ve peyniri içeriyor.
Uzmanlar Atlantik diyetinde daha çok haşlama ve güveçte pişirme gibi tekniklere ağırlık verildiğini, bunun da gıdaların daha iyi sindirilmesini sağladığını söylüyor.
Aslında Atlantik diyeti, Akdeniz diyetine çok benziyormuş ama taze balık ve kabuklu balık ürünlerine daha çok ağırlık veriyormuş.
Ayrıca kırmızı et, yumurta ve süt ürünleri gibi yüksek proteinli besinlerle tahılların tüketimini daha çok teşvik ediyormuş.
Özetle Atlantik diyeti, Akdeniz diyeti kadar etkili değil ama diğer bazı diyetlere göre sağlıklı yaşam için iyi bir alternatif sunuyormuş.
Atlantik diyeti sağlıklı yaşam haberlerinde yeni gündem ve farklılık arayanlar için alternatif olabilir.
***
KOZLARINI SİYAD'DA PAYLAŞACAKLAR
Sinema Yazarları Derneği'nin (SİYAD) 56. Türkiye Sineması Ödülleri adayları açıklandı.
Nuri Bilge Ceylan'ın 'Kuru Otlar Üstüne' filmi 11 kategorinin hepsinde adaylık kazandı.
Özcan Alper imzalı 'Karanlık Gece' 10, Zeki Demirkubuz'un 'Hayat' filmi de dokuz kategoride 10 adaylık elde etti.
Türkiye'de birçok ödül dağıtılıyor, önemli festivaller düzenleniyor ve çoğunda jüri üyelerinin seçimleri tartışma yaratıyor.
SİYAD'ın verdiği ödüllerde ise nadiren tartışma çıkıyor.
Sinema yazarlığına büyük emek vermiş, deneyimli sinema eleştirmenlerinden oluştuğu için sinema sektöründe 'SİYAD hak edene ödül verir' algısı var.
Bu algıyı oluşturmak Sİ- YAD'ın ne kadar saygın bir dernek olduğunun göstergesi.
İki ay önce Ceylan ve Demirkubuz arasında büyük tartışmalar yaşanmıştı. Hatta iki usta yönetmeni kafes dövüşüne davet edenler bile oldu.
Uzun zamandan sonra Ceylan ve Demirkubuz'un filmleri aynı dönemde vizyona girdi.
Bakalım SİYAD ödüllerinde hangi yönetmen galip çıkacak.
Ödüller, 4 Mart'ta düzenlenecek törende sahiplerine verilecek.
***
Altyazı
"Yardımseverlik piyasa yapmanın yeni adı oldu çıktı. Yardımseverlik aç köpeğin önüne kemik atmak değildir. En az köpek kadar aç olduğunda kemiğini onunla paylaşmaktır." (Kış Uykusu)
Yorum Yazın