Dilek ağacı mübarek bir ağaçtır. Dallarında yapraklarından ziyade insanların dileklerini taşır. Çeşitli entari, don, gömlek parçalarından oluşan dilek çaputları rüzgârda salınır durur. İçinde ne dilekler vardır. Çocuğu olmayanlar, borcu olanlar, sınava girenler, aşka düşenler, hastalığa yakalananlar. İnsan çeşit çeşit yer damar damar. Ve her insanın bir dileği var.
Ben, yalnız kalmış ve dilek çaputlarını sanki bir müzik ritminde dalgalandırıyormuş gibi kendinden geçen dilek ağacıyla konuşmak istedim.
Bana baktı, gülümsedi. “Herkes bana gelir bir dilekte bulunur. Senin dileğinde benimle sohbet etmek mi? İlk defa senin gibi ilginç birine rastladım. Oysa çaput bağla, geç gitsin. Benden ne öğreneceksin ki?” dedi.
Ben “Herkesin dileğini topluyorsun. Ne ilginç dilekler var. Ve insanlar senden ne diye medet umar. Merak ettim” dedim.
Dilek ağacı, “İnsan olanın mutlaka bir dileği olur. Ama gerçekleşir veya gerçekleşmez. Hayat sürprizleriyle de güzeldir. Hayat güzergâhını önceden bilirsek ya da her düşündüğümüz olursa hayatın hikmeti kalmaz. Hayatın cazibesi belki de düşüncemizle gerçekleşen arasındaki farklılıklardan oluşuyor” dedi.
Ben tekrar “İnsanlar neden dilek ağacını tercih eder. Arkasında yatan düşünceyi merak ediyorum” dedim.
“Dinle o zaman” dedi.”Siz insanlardan öğrendiğim bir yöntem var. 10 derste anlama sanatı gibi başlıklar koyarsınız ya. Ben de 10 derste dilek ağacına başvuru nedenlerini anlatayım.”
1-Dilek ağacına çaput bağlamak bir dileği dile getirmektir. İnsana psikolojik rahatlık sağlar. Dileğiniz içinizde sıkışıp kalmaz. Dilek; çaput, dal ve rüzgarla işbirliği yaparak manevra sahasını genişletir.
2-Dileği soyut varlığa yönelten insan, kendini boşluğa ıslık çalmış gibi hissedebilir. Üstelik soyut algısı daha gelişmiş bir beyin de gerektirir. Oysa ağaç ve çaput somuttur. Gelişmiş bir beyne ihtiyaç olmaz benimle. Genelde insanın ulaşabileceği bodur ağaçlar dilek ağacı olduğu için çaput bağlamak çok kolaydır.
3-Ağaca çaput bağlamak eğlencelidir. Mizahi bir tarafı vardır. Dilek ağacı ağaçların renkli palyaçosu gibi. Dallarında yaprak yerine çaput salındıran ağaç bir komedi oynuyormuş gibi gelir.
4-Dileğin gerçekleşmesi için belki de yetenek ve uzun çabalar gerekir. Oysa dilek ağacına çaput bağlamakla sanki kestirme yoldan gidiyormuş gibi insana bir rahatlık duygusu verir.
5-Kadim inançlarda yer alan ve isteneni dalında bitiren ağaç düşüncesi belki de kalıtsal olarak nesilden nesile geçiyordur. İnsanlar farkında olmadan genetik hafıza nedeniyle insanlar atalarının yaptıklarını yaparak kendilerini rahat hissediyor olabilir.
6-Ağaca çaput bağlamanın hiçbir maliyeti yok, çaputa benzeyen her şey asabilir. Örneğin bazı yatırlara para atarlar. Biz öyle değiliz, bizim gönlümüz derviş gönlüdür. Her çaputu kabul ederiz. Dilekleri karşılığında bir bedel istemeyiz.
7-İnsanlar yaşadıkları yerleri anlamlı hale getirerek mekan düzeyinde bir ritüel oluştururlar. Sonra onu turizm hizmetinde de kullanırlar. Turistik bir varlık haline gelerek insanlara faydamız dokunur.
8-Çoğu zaman dilek ağacı aynı zamanda kutsal bir hikâyede başkahraman olur. Örneğin adam ev yapacaktır. Onun için ağacı kesecektir. Gece rüyasında mübarek bir zat “o ağacı kesme altında bir yatır var onu rahatsız etme” der. Adam buna inanmaz. Gider ağaca baltayı vurur vurmaz ölür. Ağaçta bulunan bir iz o baltanın izi olarak anlatılır. Gidin bunu bir dilek ağacı için anlatın. Durdu Elbistani hazretleri tarafından rivayet edilmiştir deyin. Ağaçla birlikte hikâye de bütün kutsallığıyla yaşamaya devam edecektir.
9-Bazı ağaçların korunması için akil insanlar onu dilek ağacı yaparlar. Böylelikle o koruma altına alınır. Bir de rivayet olarak “ağaca zarar verenin başına bela gelirmiş” derseniz. Ağacın başına bekçi dikmenize gerek kalmaz.
10-Dilek ağacına çaput bağlarken bir dua ediyormuş duygusunu da tatmin edersiniz. Dilek ağacı neticede kadim inançlardan gelen; ağaca, taşa, hayvana tapınma duygusunun tahrif edilmiş, değişmiş, dönüşmüş bir ritüelidir.
Dilek ağacı dileğimi yerine getirmiş, sorularıma cevap vermişti. Ben de “sallanan çaputlar hangi dilek içinse hepsi yerine gelsin. Tüm insanlar mutlu olsun” dedim.
Dilekçe ağacı, “Sen çaput bağlamasan da bu güzel dileğini kayda alıyorum” dedi. Bir rüzgârla kendinden geçercesine çaputlu dallarını salladı.
(Bitkilerle sohbet isimli kitabımdan)
Yorum Yazın