Muhalefet, 2023 stratejisini parlamenter sisteme dönüş üzerine kuruyor.
Muhalefetin hem parlamenter sistemin çok iyi olduğuna dair milleti inandırması gerekecek hem de bunu nasıl gerçekleştireceğini iyi anlatması gerekecek. Yoksa boş hayal satma ithamıyla karşı karşıya kalacak. Biz seçimi kazanırsak 2 yıl içinde parlamenter sisteme geçeceğiz demekle bu iş olmaz.
Sistem değişikliğinin gerçekleşebilmesi için Anayasa gereği belli bir sayıya ulaşılması gerekiyor. Ayrıca bu hiç de kolay bir oran değil.
Çünkü Anayasa değişikliğinin bir matematiği var. Öyle basit çoğunlukla olmuyor. Siyasetin sonuç alabilmesi için o sayıyı bulması gerekiyor ama şimdilik o noktaya kafa yoran yok. Seçim konusunda uzmanlığına güvendiğim isimlerle çalıştım. Elbette ki millet iradesi ne yönde tecelli eder, bilinmez. YSK’nın resmi verilerini esas alarak ama 2018 seçimlerine katılım oranlarını da dikkate alarak ortaya bir tablo çıkardım. 2023 seçimlerine ilişkin bir perspektif vermeye çalışacağım. Rakamlara boğacağım ama zaten bu çalışmanın rakamlar boyutu önemli.
2018 SEÇİMLERİNDEKİ KATILIM ORANI
2018 seçimlerinde seçmen sayısı 59 milyon 367 bin 469’du. Seçimlere katılım oranı ise Cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 86.24, milletvekili seçiminde ise yüzde 86.22 olarak gerçekleşmişti. Türkiye’de diğer ülkelere göre seçimlere katılım oranı yüksek. Bu da demokrasimiz açısından sevindirici bir durum.
2023 SEÇİMLERİ
2023 seçimlerinde ise yurtiçi ve yurtdışı dahil olmak üzere seçmen sayısı 63 milyon 965 bin olarak tahmin ediliyor. 2018 seçimlerine katılım oranı baz alındığında Cumhurbaşkanlığı seçimlerine 54 milyon 301 bin 16, milletvekili seçimlerinde ise 54 milyon 288 bin 423 kişinin oy kullanması öngörülüyor.
GEÇERLİ OYLAR
Tabii sonuçlar sandığa giden seçmen sayısına göre değil, geçerli oylara göre belirleniyor. Sandığa gittiğimizde Cumhurbaşkanlığı seçimi için ayrı, milletvekilleri için ayrı oy kullanacağız. 2018 seçimlerini baz aldığımızda Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yüzde 2.25, milletvekili seçimlerinde ise yüzde 2.05 oranında geçersiz oy kullanıldı.
2023’TE GEÇERLİ OYLAR
Geçerli oylarla ilgili olarak elimizde en son 2018 seçimlerindeki veri olduğu için, 2023 perspektifimizde de onu esas alacağız. Buna göre Cumhurbaşkanlığı seçiminde 53 milyon 79 bin 224, milletvekili seçiminde ise 53 milyon 175 bin 551 geçerli oy kullanılacağı öngörülebilir.
CUMHURBAŞKANI SEÇİLEBİLMEK İÇİN
İlk turda yüzde 50 artı 1 alıp cumhurbaşkanı seçilebilmek için 26 milyon 539 bin 623 oy almak gerekiyor. Hadi küsuratını saymayalım ama 26 milyon 500 bin oy, az değil.
2018 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİ
Mümkün mertebe sadeleştirmeye çalışıyorum. Ama iş hesap-kitap işi olunca bir türlü rakamlardan kurtulamıyoruz.
2018 seçimlerinde Erdoğan, 26 milyon 330 bin 823 oy alarak ilk turda Cumhurbaşkanı seçildi. Erdoğan, böylece geçerli oyların yüzde 52.59’unu almıştı.
Bu arada bazı yorumcular ilk turda yüzde 51 almak gerekiyor diyorlar. Bu doğru bir tanımlama değil. Yüzde 50 artı bir ile yüzde 51 arasında en az 500 bin oy farkı bulunuyor. Doğrusu yüzde 50 artı 1 demek.
2023 seçimlerinde yüzde 50 artı 1 olan 26 milyon 559 bin 623 oy ile cumhurbaşkanı seçileceğine göre, Erdoğan’ın bir önceki seçimde aldığı oyu koruması ve üzerine 208 bin 800 oy ilave etmesi gerekiyor. Erdoğan’ın önceliği bir önceki seçimde aldığı oyu muhafaza etmek ve üzerine 208 bin oy ilave etmek. Bu oranlar Erdoğan’ı diğer adaylara göre avantajlı hale getiriyor. Diğer adayların okyanusu aşması gerekirken, Erdoğan’ın köprünün bir tarafından diğerine atlaması yetecek.
ERDOĞAN’IN RAKİPLERİ
2018 seçimlerinde Erdoğan’ın karşısında yer alan Muharrem İnce, Meral Akşener, Selahattin Demirtaş, Temel Karamollaoğlu ve Doğu Perinçek’in aldığı oyların toplamı 23 milyon 737 bin 804’dü.
Bu tabloya göre Erdoğan’ın karşısındaki adayın ilk turda seçilebilmesi için diğer tüm adayların oylarının toplamını alıp bir de üstüne 2 milyon 81 bin 819 ilave oy ilave etmesi gerekiyor.
YENİ SEÇMEN SAYISI
Bu arada kimi adaylar açısından avantaj, kimi adaylar açsından ise dezavantaj olacak. Yeni seçmenden söz ediyorum elbette ki. 2023 seçimlerinde seçmen sayısındaki artışın 3 milyon 597 bin 531 olması bekleniyor.
360’I BULMAK İÇİN NE GEREKİYOR?
Muhalefetin Anayasa’yı değiştirebilmesi için en az 360 milletvekili çıkarması gerekiyor. Bunun için muhalefetin 2023 seçimlerinde yüzde 62.26 oranında oy alması gerekiyor. Bu da 33 milyon 107 bin 73 oya denk geliyor.
400 MİLLETVEKİLİ İÇİN
Referanduma gitmeden Meclis’te Anayasa değişikliğini yapıp parlamenter sisteme geçebilmek için muhalefetin yüzde 69.18 oranında oy alması gerekiyor. Bu da 36 milyon 786 bin 818 oy ediyor.
2018 seçimlerinde CHP, İYİ Parti ve HDP yüzde 44.31 oy oranını sağlayıp 22 milyon 214 bin 971 oy aldı.
Saadet Partisi dahil olmak üzere diğer partilerin oyları olan 1 milyon 18 bin 18 olan oyu da muhalefete eklediğimizde 23 milyon 233 bin 151 ediyor.
Uzun lafın kısası AK Parti ve MHP dışındaki tüm partilerin oylarını tek çatı altında toplasak, 360 milletvekili çıkarabilmeleri için oylarını 9 milyon 773 bin 922 artırmaları gerekiyor. Yani oylarını yüzde 41.88 yükseltmeleri gerekiyor. Referandumsuz bir Anayasa değişikliği için artırmaları gereken oy miktarı ise 13 milyon 453 bin 667. Oylarını tam yüzde 57.65 oranında artırmaları gerekiyor. Bu bir rekor ve Türk siyasi tarihinde örneği yok
UMUT ERDOĞAN MI?
Muhalefetin bu tür belirsizleri giderip seçmeni hayal satmadığına inandırması gerekiyor. Muhalefetin ‘Cumhurbaşkanlığı seçimini alırsak Erdoğan, parlamenter sisteme geçişe destek verir’ tezine gelecek olursak muhalefet daha seçime girmeden umudunu Erdoğan’a bağlıyorsa orada bir terslik var demektir.
Yorum Yazın