Sözü bağlamından koparmak sık rastlanan safsatadır. Siyasi sahada en çok kullanılan safsatalardan biridir. Her söz bir bağlamla anlam kazanır. Bağlamından kopardığınız söz absürt mizaha döner. Ancak bunu söyleyenler siyasi seçkinlerse erbabı bunun saçmalık olduğunu anlar ama geniş halk kitlesi onu anlayamadığı hikmetli söz zanneder.
Lafı bağlamından koparmaya ilişkin iki örneği Türk Siyasetçi ve 9. Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel’den (1924-2015) aktarmak istiyorum.
60’lı yıllarda Kıbrıs meselesi nedeniyle İngiltere’yle Türkiye’nin arası çok kötü olduğundan Süleyman Demirel sürpriz bir şekilde İngiltere’ye gidiyor. İngiltere Dışişleri bakanıyla görüşüyor.
İngiltere dönüşünde gazeteciler bu ziyaretin bir zafiyet göstergesi olduğunu yorumlayarak Demirel’i köşeye sıkıştırmaya çalışıyorlar.
-Efendim neden İngiliz Dışişleri bakanının elini sıktınız.?
Aslında soruda kastedilen, bu iletişim doğru bir yaklaşım mıdır anlamında iken Demirel soruyu bağlamından koparıp ilgisiz bir alan olan biyoloji bilgisiyle cevap veriyor.
-Ya neresini sıkacaktım kardeşim.
**
Yine Demirel’den bir anekdot
1968 yılında öğrenci hareketleri baş göstermişti, her yerde yürüyüşler, protestolar yapılıyordu. Aynı yıl 8 Kasım 1968 de Ankara’da Adalet Partisi’nin il kongresi vardı. Kongrede delegelerden biri dayanamaz, “Öğrenciler yürüyor, bunları durdurun” diye seslenir.
Demirel meslek olarak inşaat mühendisidir. Öğrencilerin yürümesi sosyal bir olaydır. Ama onu bağlamından koparıp bunu bir bayındırlık meselesi gibi cevap verir. “Yollar yürümekle aşınmaz, varsın yürüsünler...” Öğrenci hareketlerine değil yola vurgu yapar.
**
Bir de doğru örnek verelim. “Muhalefet sürekli iddialarda bulunuyor bunlara ne dersin?” diye soran gazeteciye Amerika’nın efsane başkanı ve devlet adamı Abraham Lincoln (1809-1865) şöyle cevap verir. “Bana yapılan hücumlara cevap vermeye çalışmam bir yana, onların hepsini okumaya çalışsam, bu dükkânı (cumhurbaşkanlığını) çoktan kapamam gerekirdi.
Elimden geleni, elimden gelebilecek olanın en iyisini yapmaya çalışıyorum ve sonuna kadar da böyle yapmaya çalışacağım.
Eğer sonu iyi olursa, aleyhimde söylenenler hiçbir şey ifade etmeyecek. Eğer sonunda yanılırsam, lehimde konuşacak on meleğin sözleri bile beni temize çıkarmayacaktır.”
Lafı bağlamından kopararak karşılık vermeye demagoji, Türkçesiyle laf cambazlığı da denebilir. “Laf cambazlığı” bize “cambaza bak” deyimini hatırlatıyor. Lafı bağlamından koparanlara dikkat etmek gerekir, yoksa bizleri soyup soğana çevirebilirler.
(Devam edecek)
Yorum Yazın