Her gün haberler yayınlanıyor. Haberlerin başında siyasi haberler yer alıyor. Siyasilerin beyanatları, polemikleri gündemi dolduruyor.
Bir yandan siyasiler birbirlerinin sözlerini çarpıtarak, yanlı yorumlarını sanki bir olgu gibi sunmakta, diğer yandan medya müneccimleri siyasilerin söz ve davranışlarına öznel yorum katarak sanki yeni bir gerçeklik gibi aktarmaktadır. Dolayısıyla biz gerçeklikten ya da bir olgudan ziyade farklı niyetlerle oluşturulan mizansen yorum ve anlamlara yönlendiriliyoruz. Bu durumda gerçekle bağımız kopuyor hayatı sanki bize sunulan bir simülasyonun içinde geçiriyoruz. Farkında olmadan kendimizi bir kör döğüşü gibi kavgaların ya da anlaşmazlıkların içinde buluyoruz
Olgu, birtakım olayların dayandığı sebep veya bu sebeplerin yol açtığı sonuç, yani hayata dair bir gerçeklik. Diğer bir deyimle varlığı kanıtlanmış bir şey iken, yorum eğer iyi niyetle yapılırsa bir şeyi aydınlatma çabası, bir görüş bildirme, bir sözden, bir davranıştan anlam çıkarmaya çalışmaktır. Her şeyi siyasi olarak algılamak gibi bir hastalıkla malul olduğumuz için objektif bir değerlendirme, doğruyu bulmak için bir anlam çıkarma pek mümkün görülmemektedir. Yorumlarla olguların üstü kapatıldığında açmazlarımız çoğalmaktadır.
Alman şair, tiyatro yazarı ve yönetmeni Bertolt Brecht’le (1898-1956) ilgili bir anekdot bu gerçeği anlamımıza yardım eder.
Bertolt Brecht bir tiyatro eserinde Otuz Yıl Savaş’ında geçen ve evlilik dışı üç çocuğa sahip bir kadının hayatını anlatır. Oyunda rol alan dilsiz kız davul çalarak kent insanlarını kurtarmaktadır.
Birçok edebiyat bilimcisi bu oyundaki dilsiz kız rolü ile ilgili çok değişik yorumlar yaparlar, görüşler ileri sürerler. Aslında hiçbir yorum gerçeği açıklamaz.
İşin gerçeği dilsiz rolü verilen Helene W. Yabancı dil bilmiyordur. Sığındıkları ülkede bu rolü oynayabilmesi için dilsiz kız olması gerekmesinden kaynaklanmaktadır.
Günlük hayatta farkında olmadan birçok yorumu bir olgu olarak algılamaktayız. Bu ise bizi gerçeklikten uzaklaştırmaktadır. Oysa esas olan olguyu olgu, yorum yorum olarak algılarsak, birçok yanılgıdan kurtulmuş oluruz.
Yorum Yazın